غدد آدرنال یا فوق کلیه ساختارهای کوچکی هستند که بر روی کلیه‌ها قرار گرفته‌اند. وظیفه ی این غدد درون‌ریز، ترشح هورمون های استروئیدی خاصی هست که به درون جریان خون ریخته می شود. این هرمون ها در برقراری فیزیولوژی بدن انسان اهمیت حیاتی دارند، بگونه ایکه بدون وجود غدد فوق کلیه ( در صورتی که هورمون های مذکور در غالب دارهای جایگزین برای بیمار تجویز نگردد ) غیر ممکن است. هر غده آدرنال از دو بخش قشری و بخش مرکزی تشکیل شده است.

بخش قشری آدرنال عمدتا سه هورمون آلدوسترون، کورتیزول و آندروژن های آدرنال (عمدتاً آندروسترون و تستوسترون ) را تولید می کند. بخش مرکزی غده فوق کلیه، کاتکول آمین‌ تولید می‌کند. هورمون آلدوسترون با حفظ سطح آب و نمک بدن، در تنظیم فشار خون نقش دارد. هورمون کورتیزول علاوه بر کمک در تنظیم سوخت و ساز بدن و پاسخ به شرایط استرس زا، اثرات ضد التهابی نیز دارد. هورمون های آندروسترون و تستوسترون هورمون‌های جنسی مردانه می‌باشند و نقش مهمی در حفظ تفاوت‌های بین آقایان و خانم‌ها ایفا می‌کنند. کاتکول آمین‌‌ها شامل آدرنالین، نورآدرنالین و مقدار کمی دوپامین می‌باشند که مسئول پاسخ به شرایط استرسی هستند.

تولید هرمونهای آدرنال تحت کنترل مستقیم غده هیپوفیز مغز می باشد. این کنترل به وسیله تولید هرمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) توسط غده هیپوفیز و اثر آن بر روی غده آدرنال اتفاق می افتد.

دلایل متعددی باعث ضعف و یا بروز اختلال در غدد آدرنال می‌شود. در زیر اختلالات و بیماری‌های شایع غدد آدرنال توضیح داده شده است:

علت بیماری اختلالات عملکردی غدد آدرنال

  بیماری آدیسون زمانی رخ می‌دهد که بر اثر آسیب غدد فوق کلیوی ، مقدار بسیار کمی هورمون‌ ترشح شوند. عدم توانایی غده‌های غده فوق کلیه برای تولید هورمون‌ها، بیشتر به علت حمله بدن به خود پیش می‌آید که به این عارضه بیماری های خود ایمنی گفته می‌شود. به دلایلی ناشناخته، سیستم ایمنی بدن قشر آدرنال را به عنوان جسم خارجی شناسایی کرده و با حمله به آن، باعث نابودی آن می‌شود.

   علل سندرم کوشینگ به دو دسته ی عوامل خارجی و عوامل داخلی تقسیم می‌شوند. رایج‌ترین عامل خارجی استفاده از داروهای مشابه کورتیزول مانند پردنیزون است. این نوع سندرم موقتی است و پس از توقف مصرف داروها از بین می‌رود. علل درونی که باعث افزایش تولید هورمون کورتیزول می‌شوند نادر هستند و در اثر تومورهای غدد فوق کلیه یا غده‌ی هیپوفیز بوجود می‌آید. تومورهای مذکور در غدد فوق کلیه، کورتیزول ترشح می‌کند و باعث افزایش سطح این هورمون در خون شده و در نتیجه پرکاری آدرنال را به دنبال دارد. اگر تومور در غده‌ی هیپوفیز باشد افزایش تولید هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک باعث افزایش دستور تولید کورتیزول را به غدد فوق کلیه می‌دهد.

از سایر علل نارسایی غدد فوق کلیه می توان به موارد زیراشاره کرد:

علائم بیماری اختلالات عملکردی غدد آدرنال

معمولا علائم اختلالات غدد آدرنال با شدت کم آغاز میشوند و با گذشت زمان، علائم افزایش می یابد. 

علائم بیماری آدیسون در حالت مزمن:

علائم آدیسون در نارسایی حاد غدد آدرنال:

علائم پرکاری غدد فوق کلیه و سندرم کوشینگ:

نحوه تشخیص اختلالات عملکردی غدد آدرنال​

    تومورهای غده آدرنال یا بصورت اتفاقی تشخیص داده می‌شوند مثلا هنگامی که افراد به دلایل مختلف دیگر، تحت اسکن با روش‌های عکس‌برداری قرار می‌گیرند، خود را نشان‌ می دهند و یا بیمار با علایم مربوط به اختلال عملکردی آدرنال به پزشک مراجعه می کند و در بررسی ها مشکل مشخص می گردد. روش‌های تشخیصی مورد استفاده در اختلالات غدد آدرنال شامل موارد زیر می باشد :

سرطان مثانه

درمان اختلالات عملکردی غدد آدرنال​​

اگر سنگ کلیه آن قدر بزرگ باشد که به طور طبیعی دفع نشود، باید برای درمان درد کلیه و خارج کردن آن از بدن درمان لازم انجام شود. درمان سنگ کلیه شامل تجویز داروهایی برای ، شل کردن عضلات حالب(برای حرکت سریعتر سنگ)، کاهش درد، داروهایی برای حل کردن سنگ، سنگ شکن و نهایتاً جراحی است.